تاریخچه باشگاه

باشگاه دوچرخه سواران در چهارم مهر سال 1323 در خیابان فردوسی تهران پایه ریزی شد. بنیانگذاران این باشگاه چند جوان نظامی و دانشجوی دوچرخه سواری بودند. این باشگاه در ابتدا فقط به ورزش دوچرخه سواری اختصاص داشت، اما با گذشت زمان سایر رشته های ورزشی از جمله فوتبال در این باشگاه شروع به فعالیت کردند. دوچرخه سواران از بازیکنان معروفی چون علی دانایی فر تشکیل شد و این تیم از همان ابتدا پیراهن آبی را برای خود برگزید، این تیم به تدریج قدرت خود را به نمایش گذاشت و رقیبان اصلی آن روز دوچرخه سواران، دارایی، سرباز و شاهین بودند که پیش از تشکیل دوچرخه سواران، رقابت باشگاهی در انحصار این سه تیم بود. دوچرخه سواران در سال 1328 به نام( تاج ) تغییر نام داد که موسس آن سپهبد پرویز خسروانی و مدیر باشگاه، سروان پرویز شیخوان و اولین مربی خارجی تیم نیز رایکوف از یوگسلاوی بود. نوع لباس تاج: پیراهن آبی با آستین سفید، شورت ورزشی سفید، جوراب سفید با برگشت آبی . تیم تاج تا بهمن ماه 1357 که انقلاب به پیروزی رسید ، یعنی در مدت 30 سال به عنوان یکی از تیم های طراز اول ایران و آسیا شناخته شد. پس از پیروزی انقلاب، نام تیم( تاج) به ( استقلال) تغییر کرد. اولین دیدار رسمی تیم دوچرخه سواران در 15 اسفند 1328 برابر شاهین و در حضور بیش از 20 هزار تماشاگر در ورزشگاه امجدیه(شیرودی) برگزار شد که در آن تیم دوچرخه سواران اولین گل و اولین پیروزی رسمی خود را به دست آورد. گل تیم دوچرخه سواران به این شکل بود: توپی که توسط بیوک جدیکار، از روی نقطه کرنر بر روی دروازه شاهین فرستاده شد، وارد دروازه این تیم شد تا دوچرخه سواران اولین بازی رسمی خود را با پیروزی 1-0 پشت سر بگذارند. اولین مربی تیم دوچرخه سواران مرحوم علی دانایی فرد بود، تیم فوتبال( تور) توسط وی تشکیل شده بود و همه بازیکنان آن تیم شاگردان وی بودند. پس از اینکه این تیم، توانست تیم قدرتمند کارگران آبادان را شکست دهد ، مورد توجه باشگاه دوچرخه سواران قرار گرفت و قرار شد از آن پس تیم تور با نام دوچرخه سواران وزیر نظر باشگاه دوچرخه سواران در مسابقات شرکت کند. اولین سفر خارجی تیم تاج در سال 1329 به کشور افغانستان بود که این تیم توانست در یک بازی دوستانه تیم ملی افغانستان را 3-2 شکست دهد. از نکات بسیار جالب در این سفر، خوابیدن نوبتی بازیکنان بر روی سقف اتوبوس بود، که ( هشیار نژاد) بازیکن تاج از روی سقف اتوبوس به زمین افتاد ، اما بعد از 20 کیلومتر که نوبت به تغییر خواب بازیکنان بر روی سقف اتوبوس شد، بازیکنان و راننده متوجه این اتفاق شدند. آنها در بازگشت این بازیکن را سالم در کنار جاده در حالی که به خواب رفته بود، دیدند. خاطره دیگر در این مسافرت، خرابی اتوبوس تیم تاج در دشت( دل آرام) افغانستان وگرسنگی بازیکنان این تیم در اولین سفر خارجیشان بود.

زمان شکوفایی

همین طور که در بالا نیز گفته شد اولین سفر خارجی باشگاه تاج به افغانستان بود  که سمره آن پیروزی 3 بر 2 تیم تاج شد. دهه 40 زمان شکوفایی باشگاه تاج بود. این تیم با تیم هی خارجی چون: راپیدوین اتریش،تورپیدوی موسکو،اسپارتا پراک چک، دوسلدورف آلمان،کریستان پرو و تیم های دیگری از کشورهای برزیل،سوئیس،ترکیه،سوئد و آذربایجان بازی های دوستانه برگزار کرد که موجب شهرت بیشتر این باشگاه شد.در این دهه ، باشگاه تاج با به خدمت گرفتن رایکوف یوگوسلاو تحولی شگرف در فوتبال استقلال و حتی ایران به وجود آورد.نسل ماندگار فوتبال ایران به خصوص استقلال، در این دهه شکل گرفت.افرادی چون ناصر حجازی، منصور پورحیدری،نصر ا.. عبدالهی،پرویز قلیچ خانی،علی جباری،فرامرز ظلی،جلال طالبی،جواد قراب،غلامحسین مظلومی،عزت جانملکی، ایرج دانائی فرد، منصور رشیدی، حسن روشن و … از جمله آنان بودند.

اولین قهرمانی در آسیا

در فروردین سال 1349 و در باشگاه لبریز از تماشاگر امجدیه( شهید شیرودی)، تیم های تاج از ایران هاپوئل رژیم صهیونیستی فینال جام باشگاهای آسیا را برگزار کردند. در این دیدار تیم تاج تا دقیقه 83 یک بر صفر عقب بود که در این دقیقه غلام وفا خواه که به مرد جامها معروف بود، گل تساوی را وارد دروازه حریف کرد و کار به وقت اضافه کشیدکه تیم تاج با گل مسعود معینی مدافع پیش تاخته خود در وقت اضافه قهرمان آسیا شد.

ترکیب تیم تاج که قهرمان آن دوره شد عبارت بود از : ناصر حجازی، علی جباری ،مهدی لواسانی ،جواد ا.. وردی ،کاروحق وردیان ،مسعود معینی ،غلامحسین مظلومی ،عزت جانملکی ،جواد قراب ،اکبر کارگرجم ،علیرضا حاج قاسم ،نصر ا…عبداللهی ،مهدی حاج محمد ،عباس مژدهی ،منصور پورحیدری و مسعود مژدهی یاران کمکی این تیم: غلام وفاخواه از عقاب و محمود خوردبین از پرسپولیس بودند. سرمربی تیم رایکوف از یوگسلاوی بود.

تغییر نام تاج به استقلال و دومین قهرمانی در آسیا

با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 باشگاه تاج به استقلال تغئیر نام پیدا کرد. استقلال در سال 1370 برای دومین بار قهرمان آسیا شد. استقلال در فینال باشگاه های آسیا توانست تیم لیائولینگ چین را با نتیجه 2 بر 1 شکست دهد و جام را برای دومین بار به خانه بیاورد.در این دوره عبدالصمد مرفاوی آقای گل شد، مجید نامجو مطلق تکنیکی ترین بازیکن، عباس سرخاب بهترین بازیکن و احمدرضا عابدزاده بهترین دروازه بان جام شدند. بازیکنان استقلال در این دوره عبارت بودند از : احمدرضا عابدزاده ،حمیدرضا بابازاده ، شاهرخ بیانی ،شاهین بیانی ،فرشاد فلاحت زاده ،رضا حسن زاده ،مهدی فنونی زاده ،امیر موسوی نیا ،صادق ورمزیار ،رضا نعلچگر ، جعفر مختاری فر ،امیر قلعه نویی ،رضا احدی ،میرشاد ماجدی ،ایمان عالمی ،عبدالصمد مرفاوی ،عباس سرخاب ،عبدالعلی چنگیز ، مسعود غفوریهای اصل ،ناصر عباسی ،مرحوم امیر دولت آبادی ،خسرو پارسا و مجید نامجو مطلق. یاران کمکی این تیم نیز سید غلی افتخاری سید مهدی ابطهی بودند. سرمربی: منصور پورحیدری.

مربیان خارجی از بدو تاسیس

زدراکو رایکوف، ولادمیر جکیج، بونژاک، یوگنی سوکومور خوف،جکیچ دلیچ، لئونید بیلفسکی و رولند کوخ از جمله مربیان خارجی بودند که با استقلال کار کردند. در این میان رایکوف بیشترین سابقه حضوررا دارد که به مدت هشت سال مربی استقلال بود و طی این دوره با استقلال قهرمان ایران در سال 49،قهرمان جام میلزهند، دو دوره قهرمانی باشگاهای آسیا و قهرمانی جام اتحاد را در کارنامه خود دارد.

مربیان استقلال از آغاز تا کنون

مرحوم علی دانائی فرد،محمود بیاتی،مرحوم رسول مدد نوعی،محمد رنجبر،حشمت مهاجرهنی،پرویز ابو طالب،مجتبی کرد نوری،کمائی،مرحوم جاهد،مصطفی شرکا،حسن حبیبی،حسن عضدی ،رضوی،اصغر شرفی،کامبیز جمالی،محمد صلاحی،منصور پورحیدری،غلامحسین مظلومی،بیژن ذوالفقارنسب،ناصر حجازی،رضانعلچگر،عبداللهی،بهتاش فریبا،اصغرحاجیلو،پرویزمظلومی،حمید ملک احمدی ،منصور رشیدی،جواد زرینچه و امیر قلعه نویی مربیانی بودند که که از بدو تاسیس تا کنون به عنوان سرمربی رهبری تیم را برعهده داشتند.

شایسته ترین ها و اولین های تاریخ 60 ساله باشگاه استقلال

گلزنان جام جهانی 1978 آرزانتین:ایرج دانائی فرد و حسین روشن هر دو در تیم استقلال بودند.
اولین گلزن ایرانی در جام جهانی: ایرج دانائی فرد.
اولین لژیونر:بیوک جدی کار (1336 به تیم ویکتوریا برلین)
اولین مربی:مرحوم علی دانائی فرد از سال 1325 تا سال 1348 به مدت 23 سال
اولین آقای گل آبی پوشان در لیگ: غلامحسین مظلومی در اولین دوره تخت جمشید با 15 گل زده.
اولین کاپیتان: کامبیز جمالی
بازیکن تیم منتخب جهان:ایرج دانایی فرد.
پرافتخارترین مربی:منصور پورحیدری با بیش از 300 مسابقه و افتخار قهرمانی سال 90 باشگاه های آسیا.
بیشترین تعداد حضور: جواد زرینچه با 336 بازی طی 12 سال
کوتاه ترین گل در داربی: علی سامره در ثانیه 37 بازی مقابل پرسپولیس
پرجمعیت ترین بازی آسیا:   استقلال ایران-جوبیلوایواتا ژاپن  (با حضور 120 هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادی فینال جام باشگاه های آسیا در سال 78 )
بهترین بازیکن سال کشور بعد از انقلاب: علیرضا منصوریان1374 (گزینش بهترین بازیکن برای اولین بار مرسوم شد)
جوان ترین مربی: امیر قلعه نویی